Hogewoerd 30 en Watersteeg 5, 7 en 9
De Hogewoerd was oorspronkelijk net als de Breestraat een deel van de zuidelijke dijk van de Rijn. Het westelijke deel van de Hogewoerd kwam bij de stadsuitbreiding van 1386-1389 binnen de stadsmuren te liggen, maar al een eeuw voor die tijd stonden er boerderijen en andere huizen aan de dijk. Het is niet bekend wanneer er voor het eerst een huis op de plaats van Hogewoerd 30 is gebouwd. Het feit dat in het achterste deel van het voorhuis een houtskelet uit rond 1400 is gevonden duidt op een hoge ouderdom.
Vanaf 1559 zijn de eigendomsovergangen van Hogewoerd 30 in het archief te volgen. In de loop van de eeuwen hebben er uiteraard de nodige verbouwingen plaatsgevonden. De huidige voorgevel is laat achttiende-eeuws.
Vanaf 1950 kocht de gemeente Leiden een aantal huizen aan de Hogewoerd om ze te slopen voor de aanleg van een verkeersweg door de binnenstad, de ‘cityring’. Aan de noordkant van de Hogewoerd ging het om de panden 24 tot en met 32. Dat ook 30 en 32 werden aangekocht had te maken met het oorspronkelijke plan om naast de hoofdroute die over de Hooigracht zou lopen, ook een weg verder naar het oosten aan te leggen, dwars door de wijk die tegenwoordig Pancras-Oost wordt genoemd. Toen dat plan werd verlaten, werd volstaan met de sloop van de nummers 24, 26 en 28.
De Watersteeg rond 1970. Rechts staan de panden Hogewoerd 28 en 30. Hogewoerd 28 is daarna gesloopt, Hogewoerd 30 is door Diogenes gerestaureerd.
Hogewoerd 30 en 32 waren inmiddels door leegstand en het vooruitzicht van de toekomstige sloop sterk verkrot en bouwvallig geworden. Bovendien was door de sloop van het buurpand de zijmuur van Hogewoerd 30 bloot komen te liggen. In 1975 kocht Diogenes Hogewoerd 30, inclusief de achterhuizen van de nummers 30 en 32. Het voorhuis is in 1975 en 1976 volgens een restauratieplan van de architect Wim Hofman gerestaureerd.
Achter de gevel bevinden zich in totaal vier appartementen. Het beganegrondappartement maakt gebruik van de oorspronkelijke woningtoegang en heeft het adres Hogewoerd 30. De appartementen op de eerste en tweede verdieping hebben een gezamenlijke entree aan de Watersteeg en hebben daar de huisnummers 5, 7 en 9.
Op deze website staan foto’s van de benedenwoning Hogewoerd 30 in juni 2022 en van het appartement Watersteeg 9 in februari 2023.
Er is een afzonderlijke pagina over Hogewoerd 32.
De achterhuizen die oorspronkelijk bij Hogewoerd 30 en 32 hoorden, vormen nu een apart complex: Watersteeg 1 en 3.