Het pand Hogewoerd 32 bevat drie appartementen met de huisnummers 32a, 32b en 32c. Ze liggen respectievelijk op de begane grond, de eerste verdieping en de tweede verdieping.

 

Oorsprong in de Middeleeuwen

 

Net als het buurpand Hogewoerd 30 stamt Hogewoerd 32 waarschijnlijk in oorsprong al van voor 1400. Het is in de loop van de eeuwen talloze malen van eigenaar gewisseld en verbouwd. Gegevens over verbouwingen konden in de archieven niet worden gevonden. Er zijn wel namen bekend waarmee het huis werd aangeduid. In 1627 stond er ‘alwaer nu ter tijt de Steenoven uythangt’ en in 1679 ‘alwaer de Keyserskroon uythangt’.
Lange tijd was Hogewoerd 32 alleen een woonhuis. Veel van de bewoners behoorden tot de gegoede en vooraanstaande kringen: fabrikanten, kooplieden, stadsbestuurders en predikanten.

 

Een winkel met bovenwoning

 

Omstreeks 1920 kwam er een winkel op de begane grond. De bovenverdiepingen kregen toen een afzonderlijke toegang en een apart huisnummer: 32a. De eerste gebruiker van de winkelruimte was een manufacturenzaak, die rond 1930 werd opgevolgd door een viswinkel.
In 1937 vestigde A.H. (Bram) van der Horst (1907-1968) een ‘modern ingerichte kleermakerij, annex stoom- en persinrichting’ in Hogewoerd 32. De Leidsche Courant schreef daarover: ‘‘Dit nieuw gerestaureerde pand biedt voor dit bedrijf een veel betere outillage. Etalage, vitrines in den winkel, een paskamer, kantoortje en werkplaats, alles is thans naar de eischen des tijds ingericht.’
Later legde Van der Horst zich vooral toe op chemisch reinigen. De eigenlijke werkzaamheden vonden plaats in een gebouw aan de Drie Oktoberstraat. De firma, die later werd overgenomen door de Gebroeders Vasen, bleef tot 1973 gevestigd in Hogewoerd 32.

Gekocht door de gemeente

 

In 1964 kocht de gemeente Hogewoerd 32 met het oog op de bij Hogewoerd 30 genoemde verkeersdoorbraak. Het pand bleef voorlopig in gebruik als winkel- en woonruimte, maar onderhoud werd er niet meer gepleegd. Het ging daardoor sterk achteruit. Dat gold in het bijzonder voor het achterhuis van het pand aan de Nieuwe Rijn.

 

Overgenomen en gerestaureerd door Diogenes

 

In 1974 werd met de gemeente afgesproken dat Diogenes zowel Hogewoerd 30 als 32 zou restaureren. Een probleem was dat de bovenwoning van nummer 32 nog bewoond werd en voorlopig niet beschikbaar zou komen. Er werd toen overeengekomen dat Diogenes tegelijk met Hogewoerd 30 alleen het achterhuis van Hogewoerd 32 zou kopen. Dat achterhuis kreeg het adres Watersteeg 3.
Toen het voorhuis van Hogewoerd 32 eind 1976 alsnog beschikbaar kwam, duurde het lang voordat de financiering van de restauratie rondkwam. In 1978 schreef de voorzitter van Diogenes dat het pand er als een schandvlek bij stond naast het gerestaureerde Hogewoerd 30. Pas in 1979 kon met het werk worden begonnen. Het werd in 1980 afgerond.

 

Een ingrijpende restauratie

 

Dit is een foto uit 1980.

De architect, Wim Hofman,schreef in 1978 in een toelichting op het restauratieplan:

‘Het pand, gelegen aan de noordzijde van de Hogewoerd, tussen het door Diogenes gerestaureerde achterhuis en de Hogewoerd, is volgens de oudste te achterhalen gegevens (Belastingboek van de 10e penning, 1559-1564) ouder dan 400 jaar. Er is bij een oppervlakkige beschouwing echter weinig dat daaraan herinnert. Bij nadere bestudering en vooral na de inmiddels uitgevoerde ontmanteling zijn vele interessante onderdelen aan het licht gekomen, namelijk een overwelfde kelder, een zware enkelvoudige balklaag van de eerste verdieping en een moer- en kinderbalklaag van de tweede verdieping. In de achtergevel, welke voor een deel nog in de oorspronkelijke staat verkeert, zijn boven de kozijnen korfbogen aanwezig, ook is er nog een mooi gevelanker te zien.
Bij het ontwerpen van het plan ben ik uitgegaan van het handhaven van zoveel mogelijk historische onderdelen, in sommige gevallen is dit om bouwtechnische en financiële redenen helaas niet mogelijk. Zo moet bijvoorbeeld de overwelfde kelder vervallen vanwege het maken van de paalfundering en betonbalken. De balklagen kunnen, omdat ze in goede staat verkeren, gehandhaafd blijven. De achtergevel zal aan de hand van de aanwezige gegevens gereconstrueerd worden. De voorgevel heb ik ontworpen aan de hand van horizontale en verticale lijnen van de belendingen. Het pand zal ook weer worden voorzien van een kap, en worden gedekt met oude Hollandse pannen. De toe te passen materialen zijn voor de buitengevels oude rijnsteen, de binnenmuren worden wit gepleisterd, de plafonds zullen in passende oude kleuren worden geschilderd, evenals de buitenkozijnen en de voordeur.

 

Voor het vervangen van de winkelpui door een ondergevel naar een eigen ontwerp van de architect zou vermoedelijk nu niet meer worden gekozen.

Na de restauratie vertelde de architect ook in een artikel in het Leidsch Dagblad van 1 juli 1980 (hier te lezen) over de veranderingen.

Interieurfoto’s

 

Op deze website staan interieurfoto’s van de drie appartementen: Hogewoerd 32a in mei 2022, Hogewoerd 32b in mei 2015 en Hogewoerd 32c in november 2020.